Δημοσιεύουμε σήμερα την δεύτερη ενότητα της πρότασης για την Ανάπτυξη της Λέσβου. Η πρώτη ενότητα αφορά την Επιχειρηματικότητα, Συλλογικότητα και Επιστροφή των Νέων και αποτελεί συνέχεια του Πολιτικού Πλαισίου και της Εισηγητικής Έκθεσης Προγράμματος -"Ανοικτή Κοινωνία, Κοινωνική Αυτονομία και Πολιτιστική Δημιουργία" - που πρόσφατα ανακοινώθηκαν.
Από τον Γεώργιο Τιμ. Παλαιολόγο*
B. Ανοιχτή Κοινωνία(Επιχειρηματικότητα, Συλλογικότητα και Επιστροφή των Νέων)
Β1 Ανοιχτές Παραλίες-Χώροι προβολής
Ένα σημαντικό στοιχείο που προσδίδει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στην Λέσβο σε σχέση με άλλους τουριστικούς προορισμούς του κόσμου, είναι η δυνατότητα προσβασιμότητας στις παραλίες. Αυτή η θετική πρακτική πρέπει να συνεχιστεί και επεκταθεί. Επομένως προτείνονται οι ακόλουθες δράσεις:
α. Ενοποίηση χώρων παραλίας-παραλιακών οδών-οικισμών/καταστημάτων, πχ. Πέτρα, Βατερά, των καταστημάτων με την παραλία, με την δημιουργία πεζόδρομων ή δρόμων ήπιας κυκλοφορίας. Έτσι θα αυξηθεί ο δημοτικός χώρος προς χρήση των πολιτών και των επαγγελματιών παροχής επισιτιστικών και τουριστικών υπηρεσιών.
β. Χρήση ομπρελών και καθισμάτων υψηλότερης αισθητικής αντίληψης, με ενιαία μορφή και οικολογικά φιλικότερη στο φυσικό τοπίο(ξύλο, φυτά κλπ)
γ. Δημιουργία βασικών υποδομών(αλλαξιέρες, ντουζιέρες, τουαλέτες, μικροί κάδοι απορριμμάτων, καλαίσθητα παγκάκια) στο σύνολο των προσβάσιμων παραλιών, και ένταξη στο δίκτυο καθαριότητας του Δήμου(βλέπε ομάδες καθαριότητας)
δ. Χωροθέτηση Παραλιών(παιδικές, ενηλίκων-γυμνιστών, ελεύθερου κάμπινγκ, ναυταθλητικών)
ε. Εμπορική διάθεση για λειτουργία κυλικείων, ενοικίασης ομπρελλών, ξαπλώστρες και νεροτσουληθρών(με διαγωνισμό), σε όλες τις παραλίες, με κριτήρια εκτός των άλλων και την τήρηση της καθαριότητας, ευταξίας και του υγειονομικού ενδιαφέροντος.
Β2 Ανοιχτοί Χώροι Δημιουργίας-Ψυχαγωγίας Νέων
Η σημερινή δομή του τουρισμού, η γήρανση του πληθυσμού της Λέσβου καθώς και το παρωχημένο μοντέλο ανάπτυξης της, δημιούργησαν συνθήκες ερήμωσης του νησιού από τους νέους. Για την σταδιακή αποκατάσταση αυτής της ζημίας αλλά και λόγω των αλλαγών που συντελούνται καθημερινά στην παγκόσμια διασκέδαση και στις συνθήκες επιχειρηματικότητας προτείνουμε την λειτουργία 3 Ανοικτών Χώρων Ψυχαγωγίας-Δημιουργίας των Νέων. Οι χώροι αυτοί θα βρίσκονται σε περιοχές σχετικά μακριά από κατοικημένες περιοχές, αλλά σχετικά κοντά σε τουριστικές περιοχές και κωμοπόλεις, και θα βρίσκονται στα όρια των παλαιών επαρχιών. Θα μπορούσε να εξεταστεί και η δυνατότητα λειτουργίας τους στους χώρους των παλαιών στρατοπέδων.
Η λειτουργία αυτών των χώρων θα είναι κατ' αντιστοιχία των σύγχρονων εμπορικών κέντρων, με χαμηλό ενοίκιο και πλεονέκτημα την συγκέντρωση πληθυσμού ικανού να συντηρήσει τις επιχειρήσεις καθ όλη την διάρκεια του χρόνου. Ο συντονισμός των δράσεων, το μάνατζμεντ και ο κανονισμός λειτουργίας θα ανήκει στον Δήμο, αλλά οι εμπορικές δράσεις θα πραγματοποιούνται από τους επιχειρηματίες. Το κυριότερο χαρακτηριστικό αυτών των χώρων είναι η αδειοδότηση συγκεκριμένης πολιτιστικά εμπλουτισμένης ψυχαγωγίας προσαρμοσμένης στα τοπικά προϊόντα και στην ελληνική παράδοση. Πρόσβαση σε αυτούς τους χώρους θα έχουν κατά προτεραιότητα οι υπάρχουσες επιχειρήσεις εφόσον βέβαια το επιθυμούν. Έτσι θα επιτευχθεί και η μείωση των οχλουσών ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων και κυκλοφοριακής κίνησης, στο κέντρο τουλάχιστον της Μυτιλήνης και των άλλων ημιαστικών κέντρων, με θετικές συνέπειες στην ποιότητα ζωής του πολίτη.
Οι δράσεις στους χώρους θα αφορούν τέσσερις κατευθύνσεις:
α. Αμιγούς Ψυχαγωγίας. Με λειτουργία Ανοικτών Καταστημάτων ψυχαγωγικού χαρακτήρα(εστιατόρια, καφετέριες, bar, ελληνάδικα, μπουζούκια, Clubs) με μουσικής ή χωρίς, και με συγκεκριμένα πολιτιστικά και μουσικά χαρακτηριστικά(έντεχνη μουσική, παραδοσιακή, λαϊκή, rock, jazz, fusion και διάφορες εθνικές κουζίνες). Σε αυτούς τους χώρους θα συναντάει η τεχνολογία την ελληνική και παγκόσμια μουσική, γαστρονομική και πολιτιστική παράδοσης.
β. Επιχειρηματικότητας. Θα λειτουργούν χώροι συμβουλών επιχειρηματικότητας και θα δεσμευτούν καταστήματα για την άμεση εκκίνηση επιχειρήσεων για τους νέους (με το κλειδί στο χέρι). Οι επιχειρήσεις αυτές θα μπορεί να είναι επισιτιστικές, ψυχαγωγίας, fashion, art και τεχνολογίας. Ο Δήμος θα φροντίσει το γραφειοκρατικό κομμάτι ενώ θα υπάρχει πρόσκληση ενδιαφέροντος σε τράπεζες, λογιστές, δικηγόρους, συμβούλους επιχειρήσεων και οι οποίοι θα συμβάλλουν στην δημιουργία αυτών των “ανοικτών επιχειρηματικών θυρίδων”.
γ. Τεχνολογίας, Λογοτεχνίας & Καλλιτεχνίας. Εδώ θα πραγματοποιούνται μόνιμες εκθέσεις τεχνολογικών εφαρμογών, λαογραφίας αλλά και διάθεσης παραδοσιακών προϊόντων. Εκεί θα μπορούν να λειτουργήσουν φεστιβάλ σε ειδικά διαμορφωμένα αμφιθέατρα, εκθέσεις φωτογραφίας, ποιητικά δρώμενα, street art, graffiti, κόμικς, cartoons, υπαίθριων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και δημιουργικής διάθεσης. (βλέπε Animation και Video Art Φεστιβάλ)
δ. Φιλοξενίας. Με την λειτουργία ξενοδοχείων, κοιτώνων και φοιτητικών κατοικιών από κάθε ενδιαφερόμενο.
Β3 Ανοιχτές Αγορές
Επιδιώκοντας την μείωση του κόστους κατανάλωσης αλλά και προστασίας των τοπικών προϊόντων & καταναλωτών, θα χωροθετήσουμε 3-4 περιοχές για την Λειτουργία Ανοικτών Αγορών, δεσμεύοντας δημοτική περιοχή και δημιουργώντας ασφαλείς αγορές με στόχο 3 κατηγορίες εμπορίου.
α. Μικροπαραγωγού(αγροτικών, κτηνοτροφικών και αλιευτικών προϊόντων)
β. Παραγωγού-Λιανέμπορου(πχ. Κτηνοτρόφου-εστιάτορα, με χρήση αποκλειστικά δικών του προϊόντων- βλέπε Βαρβάκειο Αγορά)
γ. Ανταλλακτήριας Οικονομίας ιδιώτη-ιδιώτη, κυρίως σε προϊόντα χρηστικά, τέχνης, καλοπισμού (βλέπε Flea markets)
Οι εν λόγω αγορές θα ενδυναμώσουν το συνολικό πολιτιστικό(ντόπιο) προϊόν, αλλά και θα περιορίσουν την αισχροκέρδεια των μεσαζόντων, θα εξαφανίσουν το παραεμπόριο, και θα αυξήσουν το περιθώριο κέρδους του μικρο-παραγωγού ώστε να γίνει βιώσιμη η παρουσία τους στην ύπαιθρο. Προτεραιότητα θα δοθεί σε αυτούς με ήδη υπάρχουσες άδειες ή και καταστήματα αυτού του τύπου, εφόσον οι ίδιοι το κρίνουν σκόπιμο. Σταδιακά η χρήση των αγορών ανοιχτού εμπορίου από περιοδικής χρήσεως θα γίνουν τόποι συγκέντρωσης καταναλωτών και επισκεπτών, με αποτέλεσμα από περιοδικές/θερινές αγορές να γίνουν μόνιμες όλο το χρόνο. Εκεί θα εγκατασταθούν και γραφεία γεωπονικής & γεωργικής υποστήριξης, επιχειρηματικής συμβουλευτικής, λογιστικής υποστήριξης και αγροτουριστικού προσανατολισμού από τον Δήμο και ανεξάρτητους φορείς και ιδιώτες.
Ο Δήμος θα αναλάβει να υποστηρίξει αυτές τις αγορές με Κεντρικό Σύστημα Logistics (Εφοδιασμού-Μεταφορών, Χώρων Αποθήκευσης, Ψυγείων, Τεχνολογικών υποδομών κλπ) που θα συμβάλλουν στην καλύτερη ποιότητα παρεχομένων υπηρεσιών αλλά και σημαντικές οικονομίες κλίμακος(βλέπε Λαχαναγορά Ρέντη). Αυτοί θα είναι οι νέοι χώροι προβολής και διάθεσης των τοπικών προϊόντων(συνεταιριστικών και άλλων). Ενώ ο Δήμος θα απολαμβάνει έσοδα ενοικίασης –μικρά βέβαια- αλλά ικανά να συντηρούν το κόστος λειτουργίας. Ενώ ταυτόχρονα θα σταματήσει η αιμορραγία χρήματος και συναλλάγματος στην Τουρκία.
Β4 Ανοικτά Χωριά-Οικολογικής Παρέμβασης, Κυνηγεσίας, Φυσιολατρισμού
Η Λέσβος έχει μια μεγάλη παράδοση στη λειτουργία πολιτιστικών, οικολογικών, κυνηγετικών, φιλοζωικών, εξωραϊστικών και εναλλακτικών δραστηριοτήτων(σωματεία και σύλλογοι). Δυστυχώς το τεράστιο αυτό πολιτιστικό απόθεμα δεν επικοινωνείτε και δεν μπορεί να συμβάλλει στο συνολικό τουριστικό προϊόν. Ταυτόχρονα διάφορες περιοχές υψηλού ιστορικού και αισθητικού κάλους της περιοχής της Λέσβου παραμένουν εγκαταλελειμμένες. Εμείς προτείνουμε την διάθεση τέτοιων χώρων στην κοινωνία με συγκεκριμένη χωροθέτηση για δράσεις τέτοιου τύπου. Τέτοιες περιοχές θα μπορούσαν να είναι εγκαταλελειμμένα χωριά όπως οι οικισμοί: Κουκλίδου(Μανταμάδος), Κλαππάδος(Λαφιώνα), Τουμπα(Πλωμάρι). Προτείνονται οι εξής δράσεις με την δυνατότητα οργάνωσης και χρήσης από συλλόγους αντίστοιχου ενδιαφέροντος.
- Οικολογικής και Εναλλακτικής Χρήσης
- Φιλοζωϊκής και Φιλοξενίας ζώων
- Κυνηγετικό Χωριό και καταφύγιο
- Φυσιολατρικές Δράσεις
Τα χαρακτηριστικά αυτών των “εναλλακτικών χωριών” θα είναι η χρήση ενέργειας φιλικής προς το περιβάλλον, η χρήση συμβατικών μέσων τεχνολογίας, η απαγόρευση αμιγώς εμπορικών πράξεων και η λειτουργία δομών Ανταλλακτήριας Οικονομίας(βλέπε Οβολός). Και γενικά έντονο στοιχείο θα είναι αυτό της αυτοδιάθεσης και αυτό-έκφρασης. Ευνοείτε η καλλιέργεια φυτών και εκτροφή ζώων για συλλογική χρήση(βλέπε Kibbutz). Θα δημιουργηθούν κοιτώνες ή θα αναστυλωθούν οι ήδη υπάρχουσες εγκαταλελειμμένες κατοικίες με έξοδα των ενδιαφερομένων, αλλά με διατήρηση της υφιστάμενης αρχιτεκτονικής υφής . Ενώ θα υπάρχουν δύο δομές τέτοιων χώρων:
α. Συλλογικής έκφρασης. Οι χρήστες μπορεί να είναι σύλλογοι οικολογικοί, κυνηγετικοί, περιβαλλοντολογικοί, φυσιολατρικοί, πρόσκοποι, σπουδαστές και ενεργοί πολίτες από την Ελλάδα και το Εξωτερικό(βλέπε Πετρούπολη και Κριστιάνια, Κοπεγχάγη)
β. Αγροτουρισμού. Οι οποίες θα μπορούν να προσφέρουν διαμονή με πραγματική οικολογική και αγροτουριστική διάθεση, και βιωματική αντίληψη της φιλοξενίας. (βλέπε Μηλιά, Κρήτη)
Στα πλαίσια της συνολικής παρέμβασης προτείνετε επίσης η επαναλειτουργία του Κέντρου Περίθαλψης Αδέσποτων Ζώων και δημιουργία και άλλων Κέντρων όπου είναι απαραίτητο. Επίσης σε συνεργασία με τον Κυνηγετικό Σύλλογο θα ενισχυθεί το Εκτροφείου Θηραμάτων στην Μονή Λειμώνος ειδικά της Πέρδικας και του Ορτυκιού με στόχο την ενδυνάμωση της πανίδας του νησιού και παράλληλη ανάπτυξη του κυνηγετικού τουρισμού. Πολλές από τις ως άνω δράσεις μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα Leader.
Β5 Διαχείριση Δημόσιου Χώρου-Σημάτων
α. Εκμετάλλευση Δημόσιου Χώρου.
Δημόσιος χώρος μιας πόλης είναι αυτός που προσδιορίζεται από τα εξωτερικά όρια της πόλης και τα όρια των ιδιωτικών (ή και κρατικών) ιδιοκτησιών μέσα σε αυτή. Ο δρόμος από πρόσοψη σε πρόσοψη (πεζοδρόμια και οδόστρωμα), μια πλατεία με τα πλακόστρωτα, τους κήπους, τα προκήπια και τους χώρους εναπόθεσης τραπεζό-καθισμάτων, μια πλαζ και όλος ο αιγιαλός που είναι μέσα στα όρια ενός δήμου είναι και αυτά δημόσιος χώρος. Σήμερα ο Δημόσιος Χώρος παρουσιάζει κακή εικόνα, με άναρχη λειτουργία στερώντας την δυνατότητα απρόσκοπτης πρόσβασης των πολιτών σε πεζοδρόμια και παραλίες, και δημιουργώντας ένα αισθητικό κομφούζιο και ασχήμια.
β. Εκμετάλλευση Σημάτων
Επίσης η Λέσβος και οι πόλεις έχουν εκχωρήσει κατά περίεργο τρόπο την άυλη αξία δικαιωμάτων και σημάτων με αποτέλεσμα διάφοροι ενδιαφερόμενοι να εκμεταλλεύονται την φήμη μας προς άγρα δική τους πελατείας(βλέπε ιχθυρά Καλλονή εκ Καβάλας παρακαλώ) αλλά και κάθε διαφημιστικό, αναμνηστικό προϊόν για το νησί μας(μπλουζάκια, αγαλματάκια κλπ, εκ Κίνας παρακαλώ) χωρίς να εισπράττουμε τα αναγκαία δικαιώματα που μας αντιστοιχούν(royalties).
γ. Καταπολέμηση Παραεμπορίου - Λαθρεμπορίου
Άλλο σημαντικό στοιχείο της κακής διαχειριστικής εικόνας που υπάρχει είναι η ύπαρξη παραεμπορίου με την μορφής κάθε λογής πλανόδιων ή επαιτών που διαθέτουν απροσδιορίστου ποιότητας προϊόντα/υπηρεσίες(CD, τουριστικά προϊόντα, ρουχισμό, εργαλεία, ακόμα και μασάζ) σε διασταυρώσεις, πάρκα, πανηγύρια, κλπ. Θα πρέπει επομένως να γίνει πιο συστηματικός έλεγχος της αγοράς ώστε να προστατεύσουμε τους νόμιμους επιχειρηματίες αλλά και τον καταναλωτή.
δ. Κεντρικό σύστημα logistics
Κεντρικό στοιχείο του προτεινόμενου σχεδιασμού είναι και η δημιουργία συστήματος Logistics- Προμηθειών όλων των καταναλωτικών προϊόντων στο οποίο θα κληθούν να συμμετάσχουν όλοι οι παραγωγοί(εθνικοί και διεθνείς) ως προσφορά, και όλοι οι τοπικοί χονδρέμποροι και λιανέμποροι, αλλά και καταναλωτικές κοινότητες με στόχο την καλύτερη πρόσβαση σε προϊόντα και τιμές, διασφαλίζοντας οικονομίες κλίμακος και μειώνοντας το κόστος εμπορίας στο ελάχιστο. Έτσι θα πάψει η εκμετάλλευση από τα καρτέλ και τις πολυεθνικές που δημιουργούν παράλογα υψηλές τιμές & ακρίβεια στην αγορά(βλέπε Ιρλανδία, Σκανδιναβία)
ε. Γραφείο διαχείρισης και αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας
Σήμερα που η Τοπική Αυτοδιοίκηση, καλείται να δώσει λύσεις σε βασικές ανάγκες, να εξασφαλίσει αυτοτελείς πόρους, για να εφαρμόσει την όποια αναπτυξιακή πολιτική. Υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με την Νομοθεσία, οτιδήποτε ανήκει στον Δήμο, στην περιουσία του Δήμου, οφείλουμε να το διαχειριζόμαστε με τρόπο επιμελή και αποδοτικό. Πρέπει να γίνει άμεσα καταγραφή της περιουσίας του νέου Δήμου Λέσβου, μέσα από την κατάρτιση δημοτικού κτηματολογίου και μετέπειτα σύνταξης μελέτης αξιοποίησης της δημοτικής περιουσίας.
στ. Λειτουργία ΚΕΠ, Τηλε-ΚΕΠ και e-ΚΕΠ
Σε ότι αφορά τις δημοτικές υπηρεσίες, ως στόχο έχουμε την διατήρηση και ενίσχυση των λειτουργούντων ΚΕΠ που θα στεγάζονται στα υφιστάμενα κτήρια των κοινοτήτων, και θα εξυπηρετούν τους δημότες σε οποιοδήποτε διοικητικό ή άλλο ζήτημα τους απασχολεί (έγγραφα, πιστοποιητικά, άδειες, βεβαιώσεις κλπ.). Ενώ θα λειτουργήσει και e-KEΠ για μια σειρά πιστοποιητικών και αιτήσεων, δίνοντας την δυνατότητα εξυπηρέτησης όλο το 24ωρο και τα Σαββάτο-Κύριακα και αργίες. Τέλος θα υπάρχει Τετραψήφιος Αριθμός Έκτακτης Ανάγκης, στον οποίο θα αναφέρουν οι πολίτες σε 24ωρη βάση οποιοδήποτε επείγον τεχνικό ή άλλο πρόβλημα που θα εντοπίζουν στο Δήμο Λέσβου.
ζ. Γραμμή Ψυχολογικής και Κοινωνικής Υποστήριξης
Σε αντιστοιχία για την κάλυψη διοικητικών αναγκών του πολίτη και την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, προτείνουμε την σύσταση τηλεφωνικής γραμμής που θα καλύπτει κοινωνικές ανάγκες των πολιτών, όπως αντιμετώπιση ενδοοικογενειακής βίας, ψυχολογικών και κοινωνικών προβλημάτων του πολίτη.
Η χρηματοδότηση αυτών των υποδομών εν μέρει μπορεί να προκύψει από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Πολιτεία” - Επανίδρυση της Δημόσιας Διοίκησης και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας».
Αγαπητοί Φίλοι,
Ελάτε μαζί να γίνουμε «Οι Συγγραφείς της Ζωής Μας»
Γεώργιος Τιμολέοντος Παλαιολόγος
* Επίκουρος Καθηγητής Διοίκησης, Διεθνών & Τουριστικών Επιχειρήσεων,
Πανεπιστήμια Λίβερπουλ(Αγγλία) , Ινστιτούτο Τεχνολογίας(Αμπού Ντάμπι) και Χανκούκ(Νότια Κορέα)
Ερευνητικός Συνεργάτης για τις Οικογενειακές Επιχειρήσεις, Πανεπιστήμιο WHARTON(ΗΠΑ)
